The first $100,000 is a bitch,...

Charlie Mungerowi przypisuje się słowa:

„The first $100,000 is a bitch, but you gotta do it. I don't care what you have to do – if it means walking everywhere and not eating anything that wasn't purchased with a coupon, find a way to get your hands on $100,000. After that, you can ease off the gas a little bit.”

Choć nigdzie nie znalazłem pierwotnego źródła tego cytatu, udało mi się zebrać kilka ciekawych informacji na jego temat:

• Najstarsze przypisanie tego cytatu Charliemu, o jakim Google wie, pochodzi z komentarza na blogu Tima Ferrissa z października 2014 roku (https://tim.blog/2014/10/15/money-master-the-game/).
• Inne przypisanie pojawiło się w lutym 2014 roku w komentarzu na Facebooku (https://www.facebook.com/budgetsaresexy/posts/the-first-100000-is-a-bitch-charlie-munger-berkshire-hathaway/10151991504161560/).
• Wiele źródeł sugeruje, że cytat ten miał paść podczas spotkania akcjonariuszy Berkshire Hathaway w latach 90. lub został zacytowany w książce „Damn Right! Behind the Scenes with Berkshire Hathaway Billionaire Charlie Munger” autorstwa Janet Lowe. Oba te tropy okazały się fałszywe i wynikają z nieścisłości dziennikarskich.
• Faktyczny cytat Charliego z końca lat 90 pochodzi ze spotkania akcjonariuszy Berkshire Hathaway w 1999 roku i brzmi: „The hard part of the process for most people is the first $100,000. If you have a standing start at zero, getting together $100,000 is a long struggle for most people.” (https://buffett.cnbc.com/video/1999/05/03/afternoon-session---1999-berkshire-hathaway-annual-meeting.html, wypowiedź zaczyna się o 1:10:45).  

Jeśli więc Charlie faktycznie wypowiedział przypisywany mu cytat, mogło to być w okolicach 2013-2014 roku. Oba cytaty jednak mówią w zasadzie to samo: pierwsze $100,000 to ogromne wyzwanie.

Czy pierwsze 100k w Polsce też jest …?

Trudno się nie zgodzić z Charlie. Intuicyjnie wiadomo, że gdyby było łatwo odłożyć takie pieniądze, każdy by je miał. Fakt, że dla wielu ludzi suma ta jest absolutnie poza zasięgiem, świadczy o trudności tego zadania.

Jak to wygląda w Polsce? Przyjmijmy, że $100,000 z 1999 roku to dziś około $200,000 (uwzględniając inflację w USA i obecny kurs dolara). W uproszczeniu sprawdźmy, ile zajęłoby zebranie 200 tysięcy złotych przeciętnemu Polakowi w dzisiejszych realiach (dane z 2023 roku).

Założenia:

1. Zarobki: mediana zarobków w Polsce wg GUS to 6 549,22 zł brutto. Po uwzględnieniu podatków wychodzi 4 794,70 zł netto.
2. Typowa rodzina: dwie mediany dochodu do tego 800+ oraz ulga na jedno dziecko w PIT.

Wypłata netto:

• 2x mediana netto: 9 589,40 zł
• 800+: 800 zł
• Razem: 10 482,07 zł - z ulgą podatkową na 1 dziecko w PIT (92,67 zł/miesiąc)

Cel: 200 000 zł zakładam Stopę zwrotu: 8%

Poniższa tabela pokazuje, ile lat zajęłoby zebranie pierwszych 200 tys. zł przy różnych stopach oszczędności:

Spostrzeżenia:

• Model zakłada stałą roczną stopę zwrotu 8%, co jest uproszczeniem. Nie chodzi jednak o precyzję, lecz o zobrazowanie problemu.
• Niskie stopy oszczędności pokazują, że dla osoby zarabiającej jedną medianę zebranie takiej kwoty jest ekstremalnie trudne.
• Wyższe stopy oszczędności są osiągalne, ale wymagają znacznych wyrzeczeń (np. rezygnacji z wygód „walking everywhere and not eating anything that wasn't purchased with a coupon”).
• Proces zbierania pierwszych 200 tys. zł jest znacznie dłuższy niż kolejnych 200 tys. zł. Działa tutaj magia procentu składanego. To właśnie sedno cytatu – najtrudniej jest na początku: „The first 100,000 is a …”, oraz „After that, you can ease off the gas a little bit”. Po osiągnięciu pewnego progu można nieco zwolnić.

Analogiczna tabela dla 1 mln zł:

Załączam również arkusz Excel, który pozwala obliczyć czas potrzebny na zebranie konkretnej kwoty przy dowolnych założeniach. Możesz wpisać swoje zarobki, wybraną kwotę celu, stopy zwrotu i oszczędności, aby zobaczyć, jak wygląda Twoje pierwsze 100k.